Các giống cây chanh ăn quả đều dễ trồng và dễ chăm sóc. Tuy nhiên để cây chanh ra hoa đậu quả liên tục và cho năng suất tốt thì người trồng cần nắm vững kỹ thuật chăm sóc cây. Bài viết này tổng hợp tất tần tật các chăm sóc cây chanh các loại. Hi vọng giúp bạn nắm được các thông tin và chăm cây thật tốt.
1. Lựa chọn cây giống chanh
Các cây giống chanh trên thị trường thường có 2 loại: chanh ghép và chanh chiết. Cả 2 loại đều có ưu điểm riêng.
- Cây ghép có bộ rễ từ gốc ghép khỏe mạnh (được chọn lọc), giúp cây sinh trưởng mạnh mẽ và có khả năng chống chịu bệnh tốt hơn. Tuy nhiên cần bỏ triệt để tất cả các mầm mọc dưới mắt ghép để đảm bảo cây tập trung dinh dưỡng nuôi chồi ghép.
- Chanh chiết thì chuẩn giống, không lo lai tạo...
Cây chanh vàng sai quả
2. Đặc điểm sinh lý của cây chanh các giống
- Chanh Vàng ra hoa, quả liên tục gối nhau. Cứ khoảng 4 tháng/lứa quả. Cây khỏe, thời gian nghỉ khoảng tháng 7 (ít hoa quả).
- Chanh Đào cho quả 1 năm 1 mùa. Thời gian ra hoa đến khi thu quả khoảng 8-10 tháng. Cây ra hoa tập trung vào tháng 1, 2, 3 dương lịch. Thu hoạch khoảng tháng 11, 12.
- Cây chanh tứ quý 1 năm có 2-3 lứa quả. Thời gian ra hoa đến khi thu quả khoảng 5-6 tháng. Loại cây này khi quả đang xanh vẫn có thể tiếp tục ra hoa.
Cây chanh ta sai quả
3. Giá thể và chậu trồng chanh
- Giá thể hay đất trồng chanh hoặc quất cần đảm bảo độ tơi xốp, giàu dinh dưỡng. Và đặc biệt hơn là khả năng thoát nước tốt, tránh tình trạng úng rễ cây. Thành phần cơ bản của giá thể : 60% Đất phù sa mịn + 40% hỗn hợp (Mùn dừa, Trấu hun, Trùn quế, Phân Dê). Có thể bổ sung thêm các loại phân khác như: humic, phân dơi,...
- Kích thước chậu lý tưởng cho cây chanh và quất: vì bộ rễ ăn sâu, do đó cần chọn chậu có chiều sâu lớn hơn chiều rộng.
Cây chanh ta trồng chậu
4. Hướng dẫn chăm sóc cây chanh các loại
Cắt tỉa, chạm rễ
Là bước không thể thiếu giúp cây chanh ra hoa đồng loạt, đậu quả sai. Đây là phương pháp tạo "sốc" cho cây để chuyển từ giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng sang ra hoa. Sau khoảng 15-20 ngày cây sẽ bật mầm đồng loạt. Việc tỉa cành tăm và bấm ngọn cành dài cần diễn ra quanh năm giúp cây tập trung nuôi quả và kích thích ra hoa.
- Thời điểm thực hiện: tùy vào giống chanh mà thời điểm cắt tỉa sẽ khác nhau. Với chanh ta thì vào tháng 12, 1 dương lịch. Với chanh tứ quý, chanh vàng thì thực hiện khi cây đang không có quả.
+ Khi cắt tỉa thì cần cắt bỏ hoàn toàn cành tăm, cành nhỏ, cành ngắn sát thân sau mỗi lứa thu hoạch. Đối với các cành dài: cắt ngắn, giữ lại 3-4 nách lá. Với cành ngắn (khoảng 5-6 nách lá) cần bấm ngọn cành đó. Sau khi tỉa cành, ngưng tưới nước hoàn toàn cho đến khi thấy mép lá hơi cong lên (dấu hiệu cây thiếu nước).
+ Với phương pháp chạm rễ thì có thể thực hiện 1 lần/năm. Dùng xẻng bới đất xung quanh gốc sâu khoảng 15 cm để lộ rễ chùm và gốc thân. Cắt bớt một phần rễ chùm xung quanh gốc. Sau đó rải một lớp mỏng phân gà viên, trùn quế, phân dê vào vị trí vừa đào, sau đó lấp đất lại.
Sau đó pha 5-7 lít nước cùng với Atonik, Humic hoặc Kích rễ (Atonik được ưu tiên vì giúp bật mầm nhanh hơn) và tưới đẫm hết chậu. Bắt đầu tưới cây hàng ngày từ thời điểm này.
Bón phân cho cây chanh theo thời điểm
- Sau chạm rễ: Tưới luân phiên Atonik, Humic, Kích rễ trong 1 tháng. Mục đích: Kích thích rễ và mầm phát triển.
- Khoảng 10 ngày sau khi cắt tỉa: Bón 2 bát hỗn hợp hữu cơ + 1 nắm Phân Lân bột + 1 nắm NPK (16−16−16TE hoặc 20−20−20TE). Rải đều mặt chậu. Mục đích: Cung cấp dinh dưỡng đa lượng và vi lượng (TE) cho cành non.
- Khi cây nở hoa: Hòa 2 nắm Tro rơm với 5 lıˊt nước tưới hoặc phun Kali trắng (1/3 nồng độ khuyến cáo). Mục đích: Tăng cường Kali giúp tăng tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả non.
- Định kì bón phân hữu cơ giúp cây duy trì dinh dưỡng ổn định.
Lưu ý: Trong thời kỳ cây có nụ, nở hoa và đậu quả non, tuyệt đối không tưới đẫm nước, chỉ giữ ẩm cho chậu. Tưới nước quá nhiều, hoặc gặp trời mưa lớn trong giai đoạn này là nguyên nhân hàng đầu gây rụng quả non và hoa không đậu.
Hướng dẫn chăm sóc cây chanh tứ quý sai quả
Phòng bệnh cho cây chanh
Việc phòng ngừa bằng các biện pháp tự nhiên là cách chăm sóc cây chanh các loại bền vững nhất, giúp giảm thiểu việc sử dụng hóa chất.
- Rệp, Sâu non: 100ml Neem Oil + 10l nước phun đều mặt trước và mặt sau của lá.
- Nhện: 100ml Cồn 70-90 độ + 1−1,5l nước phun đều lên toàn bộ cây.
-Trĩ: 1gr Thuốc lào ngâm 5l nước (lọc bỏ bã) + 1/2 thìa phở Nước rửa bát phun đều cây.
Các Bệnh Thường Gặp và Cách Xử Lý
- Bệnh Muội (trắng, đen), Rệp, Sâu đục thân, Nhện: Nếu các biện pháp tự nhiên không kiểm soát được, cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chuyên dụng có bán tại các cửa hàng nông nghiệp. Nếu cây gần thu hoạch, nên luân phiên thực hiện các biện pháp an toàn tự nhiên 3−5 ngày thay vì dùng thuốc hóa học.
- Bệnh chết khô: Chủ yếu do úng nước (tưới quá nhiều, giá thể kém thoát nước) hoặc không phát hiện kịp thời sâu đục thân.
- Sâu đục thân: Dấu hiệu nhận biết là mùn cưa đùn ra trên thân cây hoặc rơi xuống mặt chậu. Khi phát hiện sớm, hãy cạo phần đục thân bé như đầu tăm và bơm thuốc đặc trị vào vết đục đó để tiêu diệt sâu.
Việc áp dụng đồng bộ các kỹ thuật chọn giống, làm giá thể, kích hoa bằng tỉa cành/chạm rễ và bón phân hữu cơ định kỳ theo đúng lộ trình. Cây chanh chắc chắn sẽ phát triển khỏe mạnh, đạt năng suất cao và cho quả sai trĩu cành như ý muốn.